Mtandao wa Watetezi wa Haki za Binadamu kwa kushirikiana na baadhi
ya Wanachama wake, Kituao cha Sheria na Haki za Binadamu (LHRC), SIKIKA, Mtandao wa Jinsia-TGNP, Jamii Forum, Mtandao
wa Watoa Huduma za Msaada wa Kisheria (TANLAP) tumeshtushwa an kusikitishwa na kitendo cha Bunge la Jamhuri ya Muungano
kupitisha Mswaada wa Sheria ya Takwimu ya Mwaka 2015 na Pamoja na
Sheria ya Makosa ya Mtandaoni bila kurekebisha au kuviondoa vifungu vinavyokwenda kinyume na
Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa
Tanzania ya mwaka 1977.
Muswada wa
sheria ya makosa ya Mtandaoni unaainisha makosa yanayohusiana na matumizi
ya mfumo wa kompyuta na Teknolojia ya Habari na Mawasiliano, na kuweka
utaratibu wa upelelezi, ukusanyaji na matumizi ya ushahidi wa kieletroniki na
masuala mengine yanayohusiana na hayo.
Muswada wa
Sheria ya Takwimu ya Mwaka 2013 ni
muswada wa sheria ya kufuta sheria ya Takwimu, kuanzisha Ofisi ya Taifa
ya Takwimu, na Bodi ya usimamizi wa takwimu, kuweka masharti yanayohusu uratibu
wa mfumo wa Kitaifa wa Takwimu, na kuweka masharti na kuipa mamlaka
makubwa Ofisi na Bodi ya Takwimu, na
masharti mengine yanayohusiana na hayo.
Katika
Bunge hili la 19, Serikali ilipeleka Miswaada
zaidi ya mitano chini ya Hati ya Dharura kitu ambacho katika historia ya
nchi hii hakijawahi tokea. Utaratibu huu unaonyesha ni kwa jinsi gani viongozi wetu ambao siku za karibuni wamegeuka kuwa
watawala na kutumia nguvu kubwa kutaka kuzima uhuru wa habari, taasisi binifsi, vyuo vikuu na
taasisi za utafiti na wanachi kwa ujumla kutafuta na kutoa habari, kufanya tafiti na
kutoa taarifa za kitakwimu kwa manufaa ya
umma. Kitendo cha kupeleka miswaada hii
bila kushirikisha wadau na wanachi ni dalili tosha kuwa sheria hizi hazijatungwa kwa lengo la
kulisaidia Taifa bali kuzuia mawazo huru na
mbadala yatakatokana na tafiti mbalimbali.
Mtandao
kwa kushirikiana na wanachama wake tunapinga Mswaada wa Takwimu uliopitishwa na Bunge kwa kwa sababu zifuatazo:
I.
Malengo
ya Sheria hii sio tu kuratibu Takwimu za Kitaifa bali umetoa madaraka Makubwa
kwa Ofisi ya Taifa ya Takwimu kama Kitovu cha utoaji wa Takwimu nchini. Maana yake ni kwamba Tasisi zote za Serikali,
Mashirika Binafsi, Taasisi za elimu ya
juu, Vyuo vikuu na Taasisi za Utafiti hazitokuwa na uhuru wa kutoa matokeo ya
tafiti wanazozifanya bila ya kibali au ridhaa ya Ofisi ya Takwimu.
II.
Sheria
hii imezitambua taarifa na takwimu zote nchini hata kutoka taasisi binafsi
kuwa katika mfumo wa Kitaifa wa Takwimu unaoratibiwa na Ofisi ya Takwimu. Utaratibu
huu haukubaliki kabisa na ni hatari kwa mustakabali wa Taifa.
III.
Sheria
hii inazitaka tasisi zote zikiwemo binafsi kuwajibika kwa Ofisi ya Takwimu na
kupata ridhaa ya Mkurugenzi Mkuu wa Ofisi ya Takwimu kutoa taarifa za kitakwimu
, Mfano Kifungu cha 20 (2) kinasema
takwimu zote zitakazotolewa na wakala (Kwa mujibu wa sheria hii wakala ni
taasisi binafsi, mashiirika ya utafiti, wadau wa maendeleo, watumiaji au
wazalishaji wengine wa Takwimu) zinapaswa kuwa zinakidhi matakwa ya Ofisi ya
Takwimu na kuidhinishwa na Mkurugenzi Mkuu.
IV.
Sheria
hii imeweka adhabu kali na kubwa kwa vyombo vya habari, asasi za kiraia, taasisi
za utafiti na vyuo vya elimu ya juu vitakavyotenda makosa yalianishwa katika Sehemu ya Tatu ya
Sheria. Mfano wa makosa yanayotishia
shuguhuli za utafiti hapa nchini pamoja na adhamu zifuatazo; Kifungu cha 37 cha Sheria hii kinasema mtu yoyote au tasisi
itakayotoa takwimu au taarifa za kitaifiti ambazo Ofisi ya Takwimu inaziona ni
za uongo anatenda kosa na kustahili kifungo cha miezi sita na faini isiyopungua
million mbili. Vifungu hivi ni hatari kwa kuwa hakuna utaratibu unaoweza tambua
kuwa tafiti ya tasisi fulani ni ya uongo, bali nafasi hii itatumika na Serikali
na baadhi ya watawala kuminya uhuru wa taasisi binafsi kutoa taarifa mbalimbali
za kitafiti zikiwemo vyuo vikuu.
V.
Sheria
hii pia imelenga kuuwa uhuru wa habari kwa kuweka adhabu ya faini isiyopungua
milion10 na kuifungo cha miaka miwili. kwa kuchapisha taarifa au takwimu za uongo au
za upotoshaji. Wakati Taifa linahubiri
kuzingatia uhuru wa vyombo vya habari na haki ya kupata habari, tunashangazwa
kuona serikali hiyo hiyo inazidi kuongeza sheria kandamizi dhidi ya uhuru wa
habari.
VI.
Kwa
ujumla sheria hii, imekuja kuzima kazi zote za kitafiti zinazofanywa na taasisi
binafsi, vyuo vikuu na vyombo vya habari. Mfano tafiti zozote zinazofanywa na
vyuo vikuu, taasisis za kitafiti kama
vile REPOA, ESRF, REDET, NIMRI; mashirika yasiyo ya kiserikali kama vile
LHRC, TWAWEZA, HAKIELIMU, SIKIKA, HAKIARDHI na zingine nyingi ni lazima sasa zipite chini ya usimamizi wa
ofisi ya Takwimu.
VII.
Pia
sheria hii ina utofouti mkubwa toka sheria iliyochapishwa kwa lugha ya Kiswahili
na lugha ya Kingereza. Mfano adhabu karibu zote zilizotolewa na sheria hii
zinatofitiana toka toleo la Kiswahili na la Kingereza.
WITO WETU
Kutokana na
sababu hizo tajwa , sheria hii inapaswa kupingwa kwa nguvu zote na wadau wote
wa wamaendeleo wakiwemo wananchi. Sheria hii inavunja haki nyingi za kikatiba
na hivyo haipaswi kuingia kwenye orodha ya sheria kandamizi zilizopo sasa. Kwa manaa hiyo wito
wetu kwa kwa makundi haya ni:
i.
Raisi wa Jamhuri
wa Muungano wa Tanzania, amekuwa akijahidi kuanzisha progamu mbalimbali za
uwazi na ukweli kama vile Open Government Partneship na mengineyo. Hivyo
tunamsihi sana asikubali kutia sahihi sheria hii ya Takwimu kwa kuwa inakwenda
kinyume na Misingi ya Utawala Bora pamoja na vifungu vya kikatiba. Asitishe kutia
saini kwenye sheria hii hadi itakapofanyiwa marekebisho ya vifungu
vinavyolalamikiwa
ii.
Wadau wote wa
masula ya utafiti hapa nchini pamoja na mashirika yasiyo ya
kiserikali kuungana na nasi kwa pamoja
kupinga Mswaada huu uliopitishwa bila kushirikisha wadau na wenye madhara
makubwa katika sector ya utafiti nchini
iii.
Vyombo vya
habari
, kutumia vyombo vyao vizuri muda huu kuonyesha ubaya wa sheria hii tu siyo
katika kazi za utafiti hapa chini bali hata katika uhuru wa habari nchini
iv.
Wananchi wote kama walaji na
wanufaikaji wa tafiti na takwimu mbalimbali nchini kunga mkono juhudi hizi za
kupinga sheria hii kandamizi
v.
Wadau wa
maendeleo
nchini waungane na sisi kumshauri Rais asitie saini sheria hii kwa kuwa kazi
zote wanazozifadhili za utafiti hapa nchi zitakuwa hazina chachu yoyote kwa
serikali.
vi.
Wabunge, tunawasihi Wabunge
wa Bunge Tukufu la Jamhuri ya
Muungano kuwa na msukumo wa kuelewa
miswada mbalimbali inayopitishwa ili kuepuka kutokuweza kuwawakilisha vyema
wananchi wao kwa lengo la kutimiza wajibu wa dhamana waliyopewa na wananchi.
Mwisho
Pamoja
na hayo sambamba na kupitishwa kwa sheria hii,
tunamshauri Mhe Rais kutafakari upya changamoto zilizoanishwa katika sheria ya Makosa ya Mitandao ya 2015.
Sheria hii kama imeletwa kwa malengo mazuri ya kupinguza matumizi mabaya ya
mitandao, basi tungezani ingekuwa busara kushishirika umma wa Watanzania kabla
ya kupitisha.
Sheria
hii ya Mitandao itabinya kwa kiasi kikubwa uhuru wa waanchi kuwasilina na
kupashana habari kama itasainiwa bila marekebisho. Ni dhahiri sheria hii
imelenga kufuta kabisa matumizi ya mitandao ya kijamii kama vile Facebook,
Whatsup twiter n.k. Kupitishwa kwa sheria hii
bila kufanyiwa marekebisho kutasabisha watanzania wengi kuwekwa hatiani
bila sababu , lakini pia kutaondoa kabisa uhuru wa habari nchini. Sheria hii
imetungwa kwa uharaka kwa malengo yaliyofichika hasa kipindi hichi cha vuguvugu
la uchaguzi bila kuzingatia madhara yake
kwa jamii ambayo hivi sasa inatumia kwa wingi mitandao ya kijamii kuwasiliana
na kujadili mambo muhimu.
Tunawasihi
watanzania wote na watumiaji wa mitandao ya kijamii kumtaka Mhe Rais asitishe
kupitisha miswaada hii , bali atoe muda wa Watanzania kutoa maoni na mapungufu
ya sheria hizi kwa ajili ya marekebisho.
Mtandao
kwa kushirikiana na wadau wengine wa habari na utafiti hapa nchini tunaendelea
kutafari zaidi ni hatu gani za kuchukua dhidi ya sheria hizi kandamizi.
Tunawasihi watanzania wote na vyombo vya habari viunge mkono jitahada hizi za
kupambana na sheria hizi kandamizi kabla hazijaanza kutumika.
Kwa niaba ya
wanamtandao wote
Onesmo
Olengurumwa
Mratibu wa
Kitaifa wa Mtandao
No comments:
Post a Comment